Tiyatro simgesi olan gülen ve ağlayan yüzü görmeyen, duymayan hatta bilmeyenimiz yoktur diye düşünüyoruz. Bizde biliyorduk ama yine de merak ettik ve sorduk; “Tiyatro Simgesi Ağlayan ve Gülen Yüz” neyi ifade ediyor?
Astrolojide, İkizler burcunu temsil eden gülen ve ağlayan maske ile bir bağlantısı olmadığını öncelikle söylemiş olalım. 🙂 Tabii ki, konumuz bu değil. Konumuz, tiyatro amblemi olan ikonikleşmiş maske ve hızlıca öğrendiklerimizi hızlıca sizlerle paylaşıyoruz.
Keyifli okumalar dileriz. 🙃
Maskenin Tarihçesine Kısaca Bakacak Olursak
İnsanoğlu her dönemde belli sebeplerden dolayı yüzünü saklama ihtiyacı hissetmiş. Kimi zaman bir avda gizlenmek için, kimi zaman eğlence ve tiyatro performansı için… Eğlence kısmında eminim sizin de gözünüzde izlediğiniz filmlerdeki maskeli balo sahneleri canlanmıştır.
Maskeler, bazı dönemlerde hastalıktan korunmak için kullanılmış. hatırlayalım en yakın tarihimizde “Korona” salgını döneminde bizzat deneyimledik. Hani birbirimizin mimiklerini göremediğimiz, kızdığını ve güldüğünü anlayamadığımız hatta maskeden dolayı konuşulanları yanlış anlayarak iletişim kazaları yaşadığımız o dönem!
İlk tiyatronun Antik Yunan’da M.Ö 534’te Atina’da çıktığı söylentiler arasında yer alıyor. O yıllarda, bugünün şartlarındaki gibi dekor ve ışık olmadığı için tiyatro sahneleri bugün maske simgesi olan ve dönemin ikonu haline gelen gülen ve ağlayan yüz maskeleriyle oynanmaktaymış.
Ağlamak ve gülmek maskeleştiğinde tiyatro türü içinde bir temsil göstergesi olarak kullanılmış. Ağlayan maske trajediyi temsil ederken; gülen maske komediyi temsil ediyormuş.
Sonra bu tiyatro türlerinin aşağıdaki isimler ile arttığını görüyoruz;
- Pandomim
- Müzikal
- Meddah
- Modern tiyatro
Tiyatro, yıllar içerisinde gelişim gösterirken; tiyatro maskelerinde de çeşitlilik olduğunu görmeye başlıyoruz.
Tiyatroda Maske Çeşitleri Nelerdir?
- Yarım Maske
- İfadeli Maske
- Larva Maske
- Kırmızı Burun (Palyaçoların olmazsa olmazı kırmızı burun) 🙂
Nötr Maske De Nedir?
Negatif insanları biliyoruz da, tiyatro sembolü olan maskelerinin de negatifi – nötrü mü olur arkadaş demeyin! Nötr maskenin hikayesini okuyunca kafanızdaki soru işaretleri de uçup gidecek.
Nötr maskeyi, Fransız tiyatro yönetmeni Jasques Copeau keşfetmiştir. Bir tiyatro esnasında oyuncusunun kendisini yeterince role bırakmadığını, rahatlayamadığını hisseden Copeau, oyuncusuna yardımcı olmak için yanına gittiğinde bir çözüm bulmuştur. Nasıl mı?
Oyuncusunun yüzünü mendille kapatarak, yüzü mendille kapalı olan oyuncusunun andaki duygusal değişimini fark ettikten sonra role girmeyi nötrlemek için yeni bir maske üzerinde çalışma yapmaya başlamış. Böylelikle Jasques Copeau, kendi oyunculuk metodunu bu maske üzerine kurmuş.
Nötr maskesinin çıkış hikayesini duyunca kafanızdaki soru işaretleri uçup gidecek demiştik… 🙂
Sock ve Buskin’i Nasıl Bilirdiniz?
İyi bilirdik, iyi… İyi değiller mi yoksa? 🙂
Sock ve Buskin; iki eski komedi ve trajedi tiyatro sembolüdür. Antik Yunan tiyatrosunda, trajik rollerde aktörler buskin ismi verilen botlar giyerken; komedi rolleri olan oyuncular sadece çorap (sock) denilen ince tabanlı ayakkabı giyermişler… Yani anlayacağınız Sock ve Buskin kardeş ya da akraba değiller. Sock ve Buskin sembolünde, ağlayan yüz trajediyi temsil ederken, gülen surat ise komediyi temsil etmektedir.
Antik Yunan’dan bugünlere gelen, tiyatro simgesi ağlayan ve gülen yüzün hikayesini hep beraber okumuş olduk. Simgelere yüklenen anlamlar ve bizlere keyif veren anları ortaya koyan insanlar…
Sizin tiyatro ile aranız nasıl?
Tiyatrosuz yaşayamam diyenlerden misiniz?
En son ne zaman tiyatroya gitmiştiniz?
Unutamadığınız bir tiyatro oyunu var mı?
Yoksa pandemi sonrası tiyatro salonlarına adım atmaktan çekinenlerden misiniz?
Yukarıdaki soruları ard arda sorunca derin bir keşfe düştük ve yeni bir soru geldi. “Bir tiyatrosu gelip ilk fırsatta kendini ödüllendirecek olan Kaç Kişiyiz? 🖐️” Canımız tiyatro çekmiş olabilir. Ya da an itibariyle aklına gelenlere “Ağlayan ya da Gülen Maske” yi seçerek karar vermeleri konusunda yardımcı olmuş olabiliriz.
Kaç Kişiyiz’de Sanat Ne Alemde ?
Çok yönlü bir platform olan Kaç Kişiyiz ‘in kategorileri ilgi alanlarınıza göre size soruları seçerek yönlendirir. Sanat dallarına ilgi duyuyorsanız aşağıdaki link üzerinden uygulamayı indirip merak ettiğiniz ve sürekli sorduğunuz soruların cevabını bulabilirsiniz.